Định giá doanh nghiệp là gì? Tổng quan về định giá doanh nghiệp

Nhu cầu xác định giá trị của doanh nghiệp là một điều vô cùng cần thiết, là mối quan tâm của tất cả các doanh nghiệp. Đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế thị trường sôi động như hiện nay. Định giá doanh nghiệp mang đến cho các chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư cái nhìn tổng quát về tình hình cũng như hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp từ đó đưa ra các quyết định quản lý doanh nghiệp, quyết định tài trợ, đầu tư phù hợp. Vậy định giá doanh nghiệp là gì? Vai trò của nó ra sao và làm thế nào để định giá doanh nghiệp chính xác nhất? Cùng tham khảo bài viết này để làm rõ các vấn đề này nhé! 

Khái niệm giá trị doanh nghiệp

Trước khi đi vào tìm hiểu về định giá doanh nghiệp là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua về khái niệm giá trị doanh nghiệp. Cho đến hiện tại, chưa có một định nghĩa thống nhất nào về khái niệm giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu giá trị doanh nghiệp là một loại giá trị cá biệt, được xây dựng dựa trên mức hao phí lao động cá biệt của doanh nghiệp tạo nên. Giá trị doanh nghiệp không đơn thuần chỉ là các giá trị được đề cập đến trong sổ sách, nó còn bao gồm khả năng thu được lợi nhuận trong tương lai.

Trên thực tế, mỗi doanh nghiệp sẽ có một giá trị riêng, không doanh nghiệp nào giống với doanh nghiệp nào. Giá trị doanh nghiệp là một giá trị có thể thay đổi theo thời gian, cung cầu hay biến động thị trường... 

Giá trị doanh nghiệp là gì?

Định giá doanh nghiệp là gì?

Định giá doanh nghiệp (Business valuation) là một trong những hoạt động thường xuyên được đề cập trong lĩnh vực tài chính doanh nghiệp. Định giá doanh nghiệp thường được tiến hành khi một doanh nghiệp đang muốn bán toàn bộ hoặc một phần hoạt động của mình hoặc tìm cách hợp nhất hoặc mua lại một công ty khác. Định giá doanh nghiệp là quá trình xác định giá trị hiện tại của doanh nghiệp, sử dụng các thước đo khách quan và đánh giá tất cả các khía cạnh của doanh nghiệp.

Định giá doanh nghiệp có thể bao gồm phân tích về ban lãnh đạo của doanh nghiệp, cấu trúc vốn, triển vọng thu nhập trong tương lai hoặc giá trị thị trường của tài sản của doanh nghiệp đó. Các công cụ được sử dụng để định giá có thể khác nhau giữa các nhà đánh giá, doanh nghiệp và ngành. Các cách tiếp cận phổ biến để xác định giá trị doanh nghiệp bao gồm xem xét báo cáo tài chính, chiết khấu mô hình dòng tiền và so sánh các công ty tương tự.

Việc định giá cũng rất quan trọng đối với việc báo cáo thuế. Tổng cục thuế yêu cầu doanh nghiệp phải được định giá dựa trên giá trị thị trường hợp lý của nó. Một số sự kiện liên quan đến thuế như bán, mua hoặc tặng cho cổ phiếu của một doanh nghiệp sẽ bị đánh thuế tùy thuộc vào việc định giá.

Khái niệm định giá doanh nghiệp là gì

Có thể bạn quan tâm:

➢ 20 Dạng đề tài luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng dễ làm

➢ Tiền tệ là gì? Các chức năng của tiền tệ trong nền kinh tế Việt Nam

Vai trò của định giá doanh nghiệp là gì?

Định giá doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích khác nhau cho doanh nghiệp, dù cho chủ doanh nghiệp muốn bán công ty của mình hay tiếp tục điều hành nó. Dưới đây, hãy cùng xem xét một số vai trò chính của định giá doanh nghiệp:

#1 Đối với các hoạt động giao dịch, mua bán, hợp nhất, chia nhỏ doanh nghiệp

Mua bán, hợp nhất hoặc chia nhỏ, sáp nhập doanh nghiệp là các hoạt động giao dịch phổ biến trong cơ chế thị trường. Để các giao dịch này được diễn ra một cách đúng đắn, chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư cần đánh giá các yếu tố tác động đến doanh nghiệp. Trong đó, giá trị doanh nghiệp là một yếu tố vô cùng quan trọng. Việc định giá doanh nghiệp cung cấp các dữ liệu chi tiết về doanh thu, chi phí và lợi nhuận trước đây, danh sách các tài sản hữu hình và vô hình, bảng phân tích các khoản nợ và thông tin định tính về các khía cạnh của công ty. Dựa vào đó, ta có thể dự đoán lợi nhuận mà công ty có thể thu được trong những năm tới và giúp xác định mức giá hợp lý cho doanh nghiệp.

#2 Đối với các quyết định kinh doanh

Có thể nói, giá trị doanh nghiệp là một cơ sở để doanh nghiệp đưa ra các quyết định về tài chính và chiến lược kinh doanh một cách đúng đắn. Thực chất, giá trị doanh nghiệp phản ánh năng lực tổng thể, khả năng tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Nhờ đó, nhà quản trị doanh nghiệp có thể nhìn nhận được khả năng cạnh tranh không những của doanh nghiệp mình mà còn cả các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. 

#3 Đối với các nhà tài trợ và đầu tư

Việc xác định giá trị doanh nghiệp phản ánh khả năng tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Nó bao gồm các số liệu cho thấy kết quả hoạt động kinh doanh, khả năng sinh lời, mức độ uy tín, tiềm năng phát triển, cơ hội của một doanh nghiệp trong tương lai. Do đó, giá trị doanh nghiệp là một trong những cơ sở quan trọng để các nhà đầu tư, nhà tài trợ đưa ra các quyết định đúng đắn liên quan đến đầu tư, tài trợ, hợp tác, liên doanh hay dừng hợp tác, thu hồi vốn... bởi mục đích cuối cùng của bất cứ nhà đầu tư nào đều là bảo toàn vốn và khả năng sinh lời cao.

Vai trò của định giá doanh nghiệp

#4 Đối với Nhà nước

Hoạt động thẩm định giá doanh nghiệp cung cấp các dữ liệu và thông tin cần thiết phục vụ cho công tác quản lý nền kinh tế vĩ mô của Nhà nước. Trên cơ sở đó, Nhà nước sẽ xem xét và đưa ra các quyết định về chính sách và các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế một cách hiệu quả và bền vững. Đồng thời, nhờ vào việc xác định giá trị doanh nghiệp, Nhà nước cũng sẽ nắm bắt được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh đối với từng loại hình doanh nghiệp, từ đó xây dựng các chính sách quản lý phù hợp.

Các phương pháp định giá doanh nghiệp

Phương pháp tài sản

Khái niệm

Tiếp cận dựa trên tài sản là một phương pháp giá doanh nghiệp tập trung vào giá trị tài sản ròng của một doanh nghiệp. Giá trị tài sản ròng được xác định bằng cách lấy tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả. Phương pháp tài sản xác định tài sản ròng của một doanh nghiệp dựa trên báo cáo tài chính, báo cáo kiểm kê tài sản, vật tư hàng hóa, các chứng từ, sổ sách kế toán của doanh nghiệp những năm gần nhất, tiền vốn…

Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp tài sản

• Ưu điểm: Phương pháp tài sản phản ánh một cách trực quan và tương đối đầy đủ về giá trị của các tài sản hiện có của doanh nghiệp theo mức giá chung của thị trường. Chính vì thế, định giá doanh nghiệp theo phương pháp này tương đối đơn giản, dễ tính toán đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động độc lập, quy mô nhỏ.
• Nhược điểm: Trên thực tế, bằng cách thực hiện định giá bằng phương pháp tài sản, doanh nghiệp đã bỏ qua một số các yếu tố “phi vật chất” tuy nhiên lại rất có ý nghĩa đối với giá trị của doanh nghiệp và có triển vọng sinh lời rất cao như: giá trị thương hiệu, bằng sáng chế, công nghệ độc quyền, trình độ lao động, thị phần của doanh nghiệp… Ngoài ra, một hạn chế của phương pháp tài sản cần đề cập đến là phương pháp này không cung cấp được những thông tin cần thiết để đánh giá về triển vọng sinh lời của doanh nghiệp.

Phương pháp chiết khấu dòng tiền (Discounted Cash Flow – DCF)

Khái niệm chiết khấu dòng tiền

Chiết khấu dòng tiền (DCF) là một phương pháp định giá được sử dụng để ước tính giá trị của một khoản đầu tư dựa trên các dòng tiền dự kiến thu được ​​trong tương lai của nó. Giá trị hiện tại của dòng tiền kỳ vọng trong tương lai được tính bằng cách sử dụng tỷ lệ chiết khấu để tính dòng tiền chiết khấu (DCF). Nếu dòng tiền chiết khấu (DCF) cao hơn chi phí đầu tư hiện tại, cơ hội có thể mang lại lợi nhuận dương. 

Công thức dòng tiền chiết khấu

Trong đó:

DCF: tổng của tất cả các dòng tiền chiết khấu trong tương lai mà khoản đầu tư dự kiến ​​sẽ tạo ra

CF: tổng dòng tiền trong một năm nhất định. CF1 là năm đầu tiên, CF2 là năm thứ hai…

r: tỷ lệ chiết khấu ở dạng thập phân. (tỷ lệ chiết khấu là tỷ lệ hoàn vốn mục tiêu mà bạn muốn khi đầu tư)

Ưu điểm và hạn chế của phương pháp chiết khấu dòng tiền

• Ưu điểm: Dòng tiền chiết khấu có lẽ là một trong những thước đo tốt nhất để ước tính giá trị nội tại của một khoản đầu tư. Nó đòi hỏi phải xem xét nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tỷ suất lợi nhuận và tăng trưởng doanh số trong tương lai, trong khi nó cũng yêu cầu các nhà phân tích tính đến giá trị thời gian của tiền. Tất cả những điều này nhằm cung cấp mức định giá chính xác hơn cho một dự án hoặc doanh nghiệp, giúp các nhà đầu tư có cơ sở tốt hơn để đưa ra quyết định về giá trị của khoản đầu tư.
• Hạn chế: Hạn chế chính của phương pháp chiết khấu dòng tiền là nó đòi hỏi phải đưa ra nhiều giả định. Khi sử dụng phương pháp này, nhà đầu tư sẽ phải ước tính chính xác các dòng tiền trong tương lai từ một khoản đầu tư hoặc dự án. Các dòng tiền trong tương lai sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như nhu cầu thị trường, tình trạng của nền kinh tế, công nghệ, cạnh tranh và các mối đe dọa hoặc cơ hội không lường trước được. Việc ước tính dòng tiền trong tương lai quá cao có thể dẫn đến việc lựa chọn một khoản đầu tư có thể không mang lại hiệu quả trong tương lai, làm tổn hại đến lợi nhuận. Việc ước tính dòng tiền quá thấp, khiến cho một khoản đầu tư không hiệu quả, có thể dẫn đến việc bỏ lỡ các cơ hội khác. Việc chọn tỷ lệ chiết khấu cho mô hình cũng là một giả định và sẽ phải được ước tính một cách chính xác để mô hình có giá trị.

Định giá doanh nghiệp theo phương pháp tỷ số P/E

Khái niệm

Phương pháp giá trị thị trường trên thu nhập P/E (Price-to-Earnings) là tỷ số để định giá một doanh nghiệp dựa trên mối quan hệ giữa giá thị trường hiện tại của một cổ phiếu với lợi nhuận sau thuế của một cổ phiếu. Phương thức hoạt động của phương pháp này là so sánh tỷ số P/E của doanh nghiệp đối thủ trong ngành để tìm ra giá trị của doanh nghiệp cần thẩm định giá.

Công thức tính 

Trong đó:

V: Giá trị doanh nghiệp

Pg: Lợi nhuận có thể đạt được. Còn được biết đến là lợi nhuận trước thuế, Pg bao gồm lợi nhuận của bất cứ khoản đầu tư nào trong doanh nghiệp.

P/E: Tỷ số giá trị thị trường trên thu nhập. Tỷ lệ P/E được tính bằng cách lấy giá mua bán cổ phần trên thị trường chia cho lợi nhuận thuần của mỗi cổ phiếu đang lưu hành hoặc thu nhập dự kiến của mỗi cổ phần.

Ưu nhược điểm của định giá doanh nghiệp theo phương pháp tỷ số P/E

• Ưu điểm: Phương pháp tỷ số P/E cho xác định một cách nhanh chóng và tương đối chính xác về giá trị doanh nghiệp, dựa vào đó, nhà đầu tư có thể xem xét và đưa ra các quyết định đầu tư kịp thời. Chính vì vậy, phương pháp này được sử dụng khá phổ biến tại các quốc gia đã xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán. Xét về mặt bản chất, phương pháp P/E thực chất là sử dụng giá cả thị trường để ước lượng giá trị doanh nghiệp. Chính vì thế, trong điều kiện thị trường chứng khoán ổn định, P/E có thể nói là phương pháp định giá khá tin cậy và thông dụng.
• Nhược điểm: Xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp P/E tồn tại một hạn chế lớn là cơ sở lý thuyết chưa rõ ràng, mang nặng tính kinh nghiệm. 

Trên đây là toàn bộ các kiến thức liên quan xoay quanh khái niệm định giá doanh nghiệp là gì. Hy vọng rằng bài viết đã giải đáp được các vấn đề mà bạn đang gặp phải. Chúc bạn học tập tốt!