Môi trường đầu tư là gì? Giải pháp cải thiện môi trường đầu tư

Trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập toàn cầu như hiện nay, việc thu hút đầu tư nước ngoài được các địa phương quan tâm và coi trọng hàng đầu. Các địa phương cần đẩy mạnh tạo lập và phát huy hiệu quả lợi thế cạnh tranh của mình nhằm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài bằng môi trường đầu tư hấp dẫn. Để hiểu rõ hơn về nội dung của môi trường đầu tư là gì và các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của Luận Văn 99 nhé.

Môi trường đầu tư là gì?

Khái niệm môi trường

Theo nghĩa rộng: Môi trường là tập hợp các điều kiện và hiện tượng bên ngoài có ảnh hưởng đến một vật thể và sự kiện. Bất cứ sự vật, sự kiện hay hiện tượng nào cũng tồn tại và diễn biến trong những môi trường nhất định cả về mặt tự nhiên và mặt xã hội.

Theo nghĩa hẹp: Môi trường không đề cập đến tài nguyên thiên nhiên mà chỉ bao gồm các nhân tố tự nhiên và xã hội liên quan trực tiếp đến chất lượng cuộc sống con người.

Khái niệm đầu tư

Xét theo nghĩa rộng, đầu tư được hiểu là sự hy sinh các nguồn lực (chẳng hạn như tiền, là tài nguyên thiên nhiên, sức lao động, tài sản vật chất khác)  ở hiện tại để thực hiện các hoạt động nhằm mục đích mang lại các kết quả nhất định (chẳng hạn như tài sản tài chính, tài sản vật chất, tài sản trí tuệ) trong tương lai mà kết quả này thường phải lớn hơn các chi phí về các nguồn lực mà nhà đầu tư đã bỏ ra.  Sự biểu hiện bằng tiền tất cả các nguồn lực đã bỏ ra được gọi chung là vốn đầu tư. Những kết quả đạt được từ quá trình đầu tư mang lại sẽ góp phần làm tăng thêm năng lực sản xuất của xã hội. 

Xét theo nghĩa hẹp, hoạt động đầu tư chỉ đơn thuần là việc gia tăng tư bản nhằm mục đích tăng cường năng lực sản xuất tương lai. Chính vì vậy, đầu tư còn có tên gọi khác là tích lũy tư bản hay hình thành tư bản. Do đó, nếu xem xét trên giác độ phát triển kinh tế - xã hội thì hoạt động đầu tư là việc sử dụng các nguồn lực hiện có để làm tăng thêm các tài sản vật chất, nguồn nhân lực và trí tuệ nhằm mục đích duy trì khả năng hoạt động của các tài sản và nguồn lực sẵn có hoặc cải thiện mức sống của dân cư.

Nói tóm lại, đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn, tiến hành các hoạt động kinh tế nhằm mục đích mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư cũng như tạo ra sản phẩm cho xã hội.

Khái niệm môi trường đầu tư

Tùy thuộc vào mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu môi trường nghiên cứu, khái niệm môi trường đầu tư (Tiếng Anh: Investment environment) được tiếp cận theo nhiều khía cạnh khác nhau. Cụ thể:

Theo cách tiếp cận thứ nhất, môi trường đầu tư là tập hợp các yếu tố đặc thù địa phương đang định hình cho các cơ hội và động lực giúp doanh nghiệp đầu tư có hiệu quả, tạo việc làm và mở rộng sản xuất trên cơ sở đó làm tăng thu nhập. Ở cách tiếp cận này, môi trường đầu tư được xem xét dưới góc độ yếu tố cấu thành nhằm thúc đẩy sản xuất phát triển.

Cách tiếp cận thứ hai môi trường đầu tư được hiểu là bao gồm các yếu tố, điều kiện về pháp luật, kinh tế, chính trị, văn hóa- xã hội, các yếu tố về cơ sở hạ tầng, năng lực thị trường và cả các lợi thế của một quốc gia,… có ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư tại một quốc gia. Dưới góc độ này, môi trường đầu tư được xem xét trên hai mặt là yếu tố cấu thành và điều kiện đảm bảo cho các yếu tố đó, là các chính sách tác động đến môi trường đầu tư.

Cách tiếp cận thứ ba, môi trường đầu tư là một tập hợp các yếu tố tác động đến các cơ hội, ưu đãi và lợi ích của các doanh nghiệp khi đầu tư mới, mở rộng sản xuất kinh doanh, các chính sách của chính phủ, có tác động chi phối đến hoạt động đầu tư thông qua chi phí, rủi ro và cạnh tranh. Cách tiếp cận này chỉ đề cập đến các nhân tố tác động, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư được thể hiện ở các chính sách của chính phủ tác động đến môi trường đầu tư, đảm bảo cho các hoạt động của đầu tư.

Như vậy, môi trường đầu tư là tổng hợp các yếu tố và điều kiện khách quan, chủ quan bên ngoài và bên trong của doanh nghiệp hay nhà đầu tư, có mối quan hệ tương tác lẫn nhau, tác động trực tiếp hay gián tiếp đến hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư hay doanh nghiệp.

Khái niệm môi trường đầu tư là gì?

➢ Kho đề tài luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế miễn phí mới nhất

Các yếu tố cơ bản cấu thành nên môi trường đầu tư là gì?

Đối tượng lao động

Đây là yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất, cấu thành vật chất của của cải làm bất cứ quá trình sản xuất nào, thành phần kinh tế nào cũng không thiếu được. Đối tượng lao động có 2 loại cơ bản là: Loại chưa trải qua lao động (đối tượng lao động) và đã trải qua lao động. Dựa vào đặc trưng của đối tượng lao động, môi trường đầu tư ngày nay hạn chế đầu tư vào các ngành khai thác các loại tài nguyên có sẵn để đảm bảo môi trường tự nhiên, môi trường sinh thái,..chú trọng vào tái tạo những đối tượng lao động có trong tự nhiên.

Yếu tố tư liệu lao động

Đây là bộ phận trực tiếp nối liền giữa đối tượng lao động với sức lao động của con  người nhằm cải biến đối tượng lao động để tạo ra của cả có ích cho con người và xã hội, trong đó, công cụ lao động có vai trò đặc biệt quan trọng. Để thúc đẩy kinh tế phát triển thì cần tiếp cận nhanh với các thành tựu khoa học công nghệ trên thế giới.

Một bộ phận quan trọng khác nữa là kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội. Việc đảm bảo kết cấu hạ tầng là điều cần thiết tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư mà còn thúc đẩy hoạt động đầu tư mang lại hiệu quả.

Nguồn nhân lực

Bất kỳ một quá trình sản xuất nào nếu không có sức lao động hoạt động thì không thể làm sống các yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất. Do đó, nguồn lao động đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nó là yếu tố chủ thể quyết định, làm sống lại môi trường đầu tư cho phát triển kinh tế mà còn tác động để bảo vệ môi trường thông qua các chính sách kinh tế.

Nguồn nhân lực là yếu tố rất cần thiết để các nhà đầu tư lập kế hoạch kinh doanh. Chất lượng lao động là một lợi thế cạnh tranh đối với các nhà đầu tư vào lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao hay sử dụng công nghệ hiện đại. Nguồn lao động là yếu tố cần thiết, quan trọng và là điều kiện của môi trường đầu tư, trên cơ sở đó đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của kinh tế.

Thể chế chính sách đầu tư

Chính sách đầu tư là thủ tục đầu tiên mà các nhà đầu tư cần quan tâm. Thể chế chính sách là nhân tố tạo điều kiện cho các nhà đầu tư giải quyết nhanh chóng các thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho công việc đầu tư của họ. Các chính sách kinh tế là nhân tố tác động đến môi trường đầu tư, đến kết quả hoạt động của doanh nghiệp như chính sách về kết cấu hạ tầng. Hệ thống chính sách và những quy định của Nhà nước liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh cũng như chính sách tài chính, chính sách thu nhập, chính sách tiền tệ, chính sách xuất nhập khẩu,…

Đặc điểm của môi trường đầu tư

Thứ nhất, môi trường đầu tư là sự tổng hợp của các yếu tố tác động đến nhà đầu tư, người lao động và nền kinh tế. Khi đánh giá môi trường đầu tư cần đánh giá tổng hợp các yếu tố và các mối quan hệ giữa các yếu tố. Khi cải thiện môi trường đầu tư cần chú ý đến ảnh hưởng của việc cải thiện tất cả các yếu tố của môi trường đầu tư từ đó đề ra giải pháp phù hợp.

Thứ hai, môi trường đầu tư có tính tương tác cao. Giữa chính phú, môi trường đầu tư, nhà đầu tư và các yếu tố khác có sự liên hệ qua lại, tác động lẫn nhau. Nhà đầu tư căn cứ vào môi trường để có hướng đầu tư đúng đắn, nhà đầu tư cũng giúp nâng cao môi trường đầu tư  và nâng cao trình độ người lao động. Chính phủ thông qua vai trò quản lý của mình cải thiện môi trường đầu tư và tạo ra các kênh thông tin thu hút nhà đầu tư.

Thứ ba, môi trường đầu tư có tính động và mở. Tức là các yếu tố của môi trường đầu tư luôn vận động biến đổi. Khi nhìn môi trường đầu tư, các nhà đầu tư cần căn cứ trên sự vận động cũng như tác động qua lại của các yếu tố với nhau. Sự vận động của các yếu tố môi trường đầu tư cấp tỉnh chịu sự tác động của yếu tố môi trường đầu tư quốc gia còn yếu tố của môi trường đầu tư quốc gia chịu tác động của yếu tố môi trường cấp quốc tế. Nhà đầu tư cần có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về hướng phát triển của môi trường đầu tư.

Thứ tư, môi trường đầu tư mang tính hệ thống. Môi trường đầu tư quốc gia ảnh hưởng bởi môi trường đầu tư quốc tế, môi trường đầu tư quốc gia là tổng hòa của môi trường đầu tư vùng, khu vực, tỉnh, ngành,…Khi thu hút nhà đầu tư, chính phủ cần quản lý đầu tư một cách có hệ thống, tìm ra các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, quản lý và hoàn thiện các văn bản, thủ tục hành chính.

Xem thêm:

➢ Đầu tư công là gì? Vai trò & các nhân tố ảnh hưởng đến đầu tư công 

Vai trò của môi trường đầu tư là gì?

Môi trường đầu tư có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy đầu tư phát triển nhanh và tạo điều kiện tốt nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài, cụ thể:

Thứ nhất, môi trường đầu tư tạo điều kiện và hướng dẫn hoạt động đầu tư: Để thu hút đầu tư thì môi trường đầu tư phải tạo ra các cơ sở, điều kiện thuận lợi để hoạt động đầu tư diễn ra. Căn cứ vào điều kiện hạ tầng, vào chủ trương chính sách và các biện pháp khuyến khích, vào quan điểm của địa phương thì nhà đầu tư sẽ nắm bắt và biết được địa phương định hướng đầu tư họ đi vào hoạt động ở lĩnh vực nào. Từ đó nhà đầu tư lựa chọn đầu tư dựa trên năng lực của bản thân và viễn cảnh tốt đẹp do môi trường đầu tư mang lại.

Thứ hai, môi trường đầu tư tạo cơ sở hợp tác để nhà đầu tư và địa phương cùng có lợi: Thu hút vốn đầu tư nhằm khơi dậy và phát huy tiềm năng của địa phương. Do đó, môi trường đầu tư có vai trò tạo cơ sở để nhà đầu tư và địa phương cùng hợp tác để mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho cả hai. Chủ đầu tư thu được lợi nhuận từ hoạt động đầu tư còn địa phương khai thác được tiềm năng, thế mạnh, giải quyết việc làm cho người lao động và cải thiện bộ mặt kinh tế- xã hội.

Thứ ba, thông qua nhà đầu tư, giới thiệu địa phương ở tất cả các lĩnh vực nhằm thu hút và đón nhân đầu tư. Không có một hoạt động, vận động xúc tiến nào kêu gọi đầu tư hiệu quả bằng chính sách các nhà đầu tư hiện có giới thiệu về hoạt động đầu tư tại địa phương đó. Làm tốt công tác quản lý, tạo mọi điều kiện giúp nhà đầu tư tháo gỡ khó khăn trong quá trình hoạt động chính là cách thu hút vốn đầu tư, tạo nên môi trường đầu tư có hiệu quả nhất.

Vai trò của môi trường đầu tư là gì?

Cải thiện môi trường đầu tư là gì?

Cải thiện môi trường đầu tư là sự tác động có chủ đích của con người vào các yếu tố môi trường đầu tư nhằm mục đích làm cho các yếu tố môi trường đầu tư vận động và từ đó, môi trường đầu tư sẽ thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. 

Một môi trường đầu tư tốt sẽ cải thiện các kết quả đầu tư tạo ra cho toàn xã hội. Hơn nữa, môi trường đầu tư thuận lợi còn góp phần tạo cơ hội và động lực cho hoạt động đầu tư hiệu quả của mọi doanh nghiệp, từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ cho đến các công ty đa quốc gia, từ đó doanh nghiệp mở rộng hoạt động, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Chính vì vậy, cải thiện môi trường đầu tư là một vấn đề quan trọng và thiết yếu của các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển nhằm tạo ra một thế giới gắn bó, cân bằng và hòa bình hơn. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến cải thiện môi trường đầu tư

Vì bản chất của cải thiện môi trường đầu tư là sự tác động có chủ đích của con người vào các yếu tố của môi trường, do đó để cải thiện môi trường đầu tư, ta cần nắm rõ bản chất, nội dung và quy trình vận động của từng yếu tố trong môi trường đầu tư và lấy đó làm cơ sở để  triển khai các hoạt động cụ thể để cải biến môi trường. Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư bao gồm:

• Môi trường pháp lý: Để hấp dẫn nguồn vốn đầu tư, trước hết điều quan trọng nhất là hệ thống pháp luật đầu tư tại nước sở tại phải đảm bảo an toàn về vốn đầu tư cũng như cuộc sống cá nhân cho nhà đầu tư trong điều kiện các hoạt động đầu tư của nhà đầu tư không gây ảnh hưởng, tổn hại đến an ninh quốc gia và môi trường cạnh tranh lành mạnh.
• Thủ tục hành chính và hiệu quả quản lý nhà nước: Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, bộ máy chính quyền cần xây dựng và cải cách các thủ tục hành chính để hạn chế việc phát sinh các chi phí không hợp lý và tiết kiệm thời gian giao dịch. Một bộ máy hành chính được đánh giá là hiệu quả sẽ quyết định sự thành công trong việc thu hút vốn đầu tư cũng như trong cả vấn đề sử dụng hiệu quả nguồn vốn. Bộ máy chính quyền gọn nhẹ, quy định pháp lý, các thủ tục hành chính lý đơn giản, nhất quán sẽ là những nhân tố quan trọng trong quyết định đầu tư và mở rộng đầu tư của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. 
• Chất lượng nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực là yếu tố có ý nghĩa rất quan trọng đến sự tồn tại và phát triển của mọi doanh nghiệp. Do đó, muốn trở thành những doanh nghiệp đầu ngành có khả năng chiếm lĩnh thị trường, vấn đề quan trọng hàng đầu doanh nghiệp cần phải giải quyết là chiêu mộ được các nhà quản lý giỏi và lao động có tay nghề cao. 
• Quan hệ kinh tế đối ngoại, tăng cường xúc tiến đầu tư: Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới và khu vực, thông qua quá trình tự do hoá đầu tư và thương mại, mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại là điều kiện tiên quyết để đảm bảo đầy đủ các nguồn lực phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Để làm được điều này, quốc gia nói chung và các địa phương nói riêng cần chủ động tiến hành các hoạt động giao lưu kinh tế, văn hóa, du lịch, giáo dục… thông qua đó để các quốc gia, các địa phương khác hiểu biết về những lợi thế, tiềm năng của mình và mở ra các cơ hội hợp tác kinh doanh, thu hút nguồn vốn và các nguồn lực khác như nhân lực trình độ cao, công nghệ kỹ thuật và các kỹ năng quản lý tiến bộ thông qua hoạt động đầu tư quốc tế trực tiếp. 

Trên đây, Luận Văn 99 đã cùng bạn đọc tìm hiểu những nội dung kiến thức xoay quanh khái niệm môi trường đầu tư là gì và cải thiện môi trường đầu tư. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ hữu ích dành cho bạn đọc. Nếu bạn đọc đang còn thắc mắc nào cần giải đáp, hãy liên hệ với Luận Văn 99 nhé