Khái niệm, nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

Đất nước ta, con người ta hiện đang được sống trong độc lập tự do, dưới mái nhà bình yên hạnh phúc. Vậy từ đâu mà chúng ta có được điều này? Đó chính là nhờ công lao to lớn vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Người không những đã khai thông bế tắc, vạch đường lối mà còn lãnh đạo tài tình để tạo nên thắng lợi. Chính lịch sử dựng nước, giữ nước đó đã tạo nên những giá trị truyền thống hết sức tốt đẹp và cao quý. Nó cũng đã trở thành tiền đề cho tư tưởng - lý luận để xuất phát hình thành tư tưởng Hồ Chính Minh. Vậy khái niệm và nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh như thế nào? Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu ngay sau đây nhé!

Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh

Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là một hệ thống những quan điểm và tư tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh trong suốt sự nghiệp cách mạng của Người và đã được Đảng Cộng sản Việt Nam tổng kết và hệ thống hóa lại. Hệ thống này sẽ bao gồm các quan điểm liên quan đến những vấn đề cơ bản trong cách mạng Việt Nam, bắt đầu từ cách mạng dân chủ dân tộc cho đến cách mạng xã hội chủ nghĩa cũng như việc vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào trong từng điều kiện cụ thể của đất nước Việt Nam.

Có thể khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh hiện đang là một hệ tư tưởng chính thống nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam đưa ra từ Đại hội lần thứ VII của Đảng. Chính Đảng Cộng sản Việt Nam và các quan điểm chính thống tại Việt Nam hiện nay đều thống nhất được Tư tưởng Hồ Chính Minh chính là một trong những cách vận dụng rất sáng tạo của chủ nghĩa Mác - Lênin, coi đây là tài sản quý báu dạng tinh thần của dân tộc Việt Nam.

Khái niệm, nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

Có thể bạn quan tâm:

➢ Gợi ý đề tài và hướng dẫn cách viết tiểu luận tư tưởng Hồ Chí Minh

➢ Lý luận về hình thái kinh tế - xã hội

Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

Tương tự như các tư tưởng và học thuyết khác trên thế giới, việc nghiên cứu nguồn gốc và hiểu tư tưởng Hồ Chính Minh chính là một khâu quan trọng trong quá trình học tập tư tưởng của Người. Cụ thể nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh bao gồm 04 giai đoạn, khía cạnh cụ thể như sau:

Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam

Tư tưởng Hồ Chính Minh đã được nhen nhóm, bắt nguồn từ truyền thống cần cù lao động, tinh thần anh dũng trong chiến đấu dựng nước và giữ nước cùng truyền thống đoàn kết, sống tinh nghĩa, nhân ái của người Việt Nam.Trong tất cả những truyền thống rất tốt đẹp ấy thì chủ nghĩa yêu nước đóng vai trò như dòng chảy chính xuyên suốt lịch sử của cả dân tộc.

Cũng chính chủ nghĩa yêu nước đã tạo thành một động lực cực to lớn, trở thành niềm tự hào, đạo lý làm người và cũng là nhân tố hàng đầu xuất phát trong căn cứ giá trị tinh thần của con người. Để làm rõ hơn thì chủ tịch Hồ Chính Minh cũng đã từng viết: “Dân tộc ta có một lòng nồng nàn yêu nước, đó là một truyền thống quý báu. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”.

Chính giá trị và sức mạnh truyền thống ấy đã thôi thúc Người ra đi tìm đường cứu nước. Và đương nhiên nó cũng là động lực để chi phối mọi hành động, suy nghĩ của Người trong suốt cuộc đời làm cách mạng và đặc biết cũng chính đó là tư tưởng đã dẫn dắt, đưa lối người tiếp cận với chủ nghĩa Mác- Lênin. 

Tinh hoa văn hóa của nhân loại: Phương Đông và phương Tây

Đồng hành cùng chủ nghĩa yêu nước thì tư tưởng Hồ Chí Minh còn chịu thêm sự ảnh hưởng đến từ nền văn hóa của phương Đông. Cụ thể người đã tiếp thu và kế thừa có chọn lọc, phê phán tư tưởng dân chủ văn hóa Phục hưng, của thế kỷ Ánh sáng và của cách mạng tư sản Trung Quốc và phương Tây.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trước đây theo học chữ Nho cùng những thầy vốn là những nhà Nho yêu nước. Từ đó đạo đức Nho không biết từ bao giờ đã thấm nhuần vào tư tưởng tình cảm của Người chứ không phải là những gì cao sang, những giáo điều “tam cương”, “ngũ thường” để bảo vệ tôn ti trật tự phong kiến mà đó là tinh thần “nhân nghĩa”, “tu thân”, đức “khiêm tốn”, tính tình “hòa nhã” và biết cách đối nhân xử lý. Trong quá trình vận dụng và tiếp thu những yếu tố tích cực thì Người cũng lên án để loại bỏ những thủ cựu, tiêu cực của nó.

Trước khi thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin thì chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm hiểu, nghiên cứu tư tưởng dân chủ tư sản Mỹ, Pháp và nhất là tư tưởng về Tự do, Bình đẳng, Bác ái và chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn,... Từ đó vận dụng, phát triển lên một trình độ mới phù hợp với dân tộc Việt Nam và với thời đại mới.

Tóm lại trong khi hình thành và phát triển lên tư tưởng của chính mình thì Người đã chọn lọc một cách tinh tế những tinh hoa văn hóa từ Đông sang Tây, năng lên trình độ mới những vẫn dựa trên cơ sở học thuyết Mác - Lênin.

Chủ nghĩa Mác - Lênin

Ngay khi rời quê hương tìm đường đi cứu nước năm 1911 cho đến 1917 thì Người đã đi đến rất nhiều quốc gia thuộc địa cùng những nước tư bản đế quốc. Trong khoảng thời gian trên thì Người đã không ngừng tiếp thu, học hỏi và bổ sung thêm những kiến thức mới về những gì ẩn nấp sau các từ Tự do, Bình đẳng, Bác ái mà vào năm 13 tuổi lần đầu tiên Người được nghe. Vào tầm cuối năm 1917 khi trở lại thủ đô Pari, Hồ Chí Minh đã làm quen được với nhiều nhà hoạt động chính trị, nhà xã hội Pháp cùng nhiều nước trên thế giới. Đáng chú ý vào năm 1919, Người đã được tham gia vào Đảng Xã hội Pháp, một Đảng rất tiến bộ ở thời điểm bây giờ.

Thêm vào đó khi Hồ Chí Minh thực hiện tiếp thu bản Luân cương của Lênin tháng 7/1920 cũng như là người cộng sản cuối năm đó đã tạo nên những bước ngoặt đáng nhớ trong tư tưởng của Người. Chính thế giới quan cùng phương pháp luận của Mác - Lênin đã giúp cho Hồ Chính Minh đánh giá, nhìn nhận, phân tích rồi tổng kết các học thuyết, đường lối tư tưởng và kinh nghiệm thực tiễn để đề ra con đường giải phóng dân tộc đúng đắn. Có thể khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin là nguồn gốc chủ yếu hình thành lên tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tài năng và hoạt động thực tiễn sáng tạo của chủ tịch Hồ Chí Minh

Tài năng thể hiện ở chỗ ngay từ thời còn trẻ, thời niên thiếu thì Người đã có bản lĩnh kiên định, có hoài bão lớn, giàu lòng nhân ái và mang trong mình ý chí cứu nước, luôn tự tin vào chính bản thân mình. Hồ Chí Minh còn có vốn tư chất thông minh, tư duy sáng tạo, nhạy bén và ham học hỏi cải mới. Phẩm chất này đã được tôi luyện, phát huy trong suốt cả cuộc đời cách mạng của người.

Nhờ thực tiễn sinh động, phong phú, am hiểu nhiều học thuyết và quan điểm khác nhau nên khi gặp phải bao tình huống phức tạp thì người cũng vẫn bình tĩnh tìm hiểu, phân tích, khái quát thành những luận điểm đúng đắn để hình thành lên tư tưởng Hồ Chí Minh. 

Tương tự như môn học tư tưởng Hồ Chí Minh, khái niệm này tuy mới chỉ bắt đầu nghiên cứu nhưng đến nay đã có hàng trăm khái niệm về tư tưởng Hồ Chí Minh. Kế thừa và tiếp thu thành tựu của các nhà nghiên cứu khoa học, căn cứ vào văn kiện của Đảng thì có thể tự hào khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh chính là một hệ thống các quan điểm sâu sắc, toàn diện nhất về những vấn đề cơ bản trong cách mạng Việt Nam. Đó là kết quả của sự áp dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin trong những điều kiện cụ thể nước ta, biết cách kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp nhất của dân tộc, tinh hoa văn hóa của toàn nhân loại.

Trên đây là một số thông tin chia sẻ về khái niệm cũng như nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh mà chúng tôi muốn chia sẻ đến cho bạn đọc tham khảo. Mong rằng những kiến thức trên đã phần nào giúp ích được cho bạn hiểu rõ hơn về tư tưởng này, biết cách vận dụng vào việc học, làm luận văn, luận án hiệu quả nhất.