Tỷ suất lợi nhuận là gì? Lý luận chung và công thức tính tỷ suất lợi nhuận

Lợi nhuận chính là mục tiêu sống còn của mỗi doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh, chỉ trừ những tổ chức phi chính phủ. Do vậy muốn muốn đánh giá được khả năng sinh lời cũng như biết được hoạt động kinh doanh có hiệu quả không thì người ta hay căn cứ vào tỷ suất lợi nhuận. Vậy tỷ suất lợi nhuận là gì? Công thức xác định ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin qua bài viết dưới đây nhé.

Tỷ suất lợi nhuận là gì?

Tỷ suất lợi nhuận chính là một thước đo quan trọng để đánh giá mức độ hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên để hiểu được tỷ suất lợi nhuận là gì, trước tiên chúng ta cần phải hiểu khái niệm lợi nhuận:

Lợi nhuận là khoản được phân phối cho chủ sở hữu của một tổ chức kinh tế nào đó, sử dụng làm thước đo độ hữu dụng mà chủ sở hữu được hưởng trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tỷ suất lợi nhuận chính là tỷ số tài chính được sử dụng để theo dõi khả năng sinh lời của một doanh nghiệp hoặc một tổ chức kinh doanh nào đó, nhất là công ty cổ phần. Thêm vào đó thì nó cũng thể hiện được mối quan hệ chặt chẽ giữa lợi nhuận ròng dành cho cổ đông cũng như phần doanh thu của công ty đó.

Do vậy tỷ suất lợi nhuận sẽ được tính dựa trên doanh thu và chúng còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như tỷ suất sinh lời trên doanh thu, hệ số lãi ròng hay suất sinh lời của doanh thu...

Khái niệm tỷ suất lợi nhuận là gì?

Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản là gì?

Khái niệm

Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (Return on assets – ROA) là một chỉ số đánh giá mức độ sinh lợi của một doanh nghiệp so với tổng tài sản của doanh nghiệp đó. ROA cung cấp cho nhà quản lý, nhà đầu tư hoặc nhà phân tích cái nhìn chính xác về mức độ hiệu quả của ban quản lý doanh nghiệp trong việc sử dụng tài sản của mình để tạo thu nhập. Hay nói cách khác, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản đo lường mức độ hiệu quả của nhà quản trị doanh nghiệp trong việc tạo ra thu nhập từ các nguồn lực kinh tế hoặc tài sản trên bảng cân đối kế toán của họ.

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên tài sản

Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản được tính bằng công thức:

ROA được biểu thị dưới dạng tỷ lệ phần trăm. Nếu tỷ số này dương (> 0) tức doanh nghiệp làm ăn có lãi. Ngược lại, tỷ số âm (> 0) tức doanh nghiệp làm ăn thua lỗ. Đồng thời, tỷ số này càng cao thể hiện hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản để tạo ra thu nhập càng tốt.

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu 

Khái niệm

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity – ROE) là chỉ số đo lường đo lường mức độ lợi nhuận của một doanh nghiệp trong mối quan hệ với vốn chủ sở hữu. Chỉ số ROE thể hiện tổng lợi nhuận trên vốn cổ phần và cho thấy khả năng của doanh nghiệp trong việc biến các khoản đầu tư cổ phần thành lợi nhuận.

Bằng cách so sánh tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của một doanh nghiệp với mức trung bình của ngành, ta có thể xác định được khả năng và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp đó trên thị trường. Bên cạnh đó, chỉ số ROE cũng cung cấp thông tin chi tiết về cách thức nhà quản trị doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn từ vốn chủ sở hữu để phát triển doanh nghiệp của mình.

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

Ta có thể tính lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu theo công thức sau:

Chỉ số ROE bền vững và tăng dần theo thời gian có thể có nghĩa là doanh nghiệp đó có khả năng tốt trong việc tạo ra giá trị cho cổ đông vì nó biết cách tái đầu tư thu nhập của mình một cách khôn ngoan, để tăng năng suất và lợi nhuận. Ngược lại, ROE giảm có thể có nghĩa là nhà quản trị doanh nghiệp đang đưa ra các quyết định kém hiệu quả trong việc tái đầu tư vốn vào các tài sản không sinh lời.

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu là gì?

Khái niệm

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (Return on sales – ROS) là một tỷ số được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp. Nó đo lường hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp bằng cách phân tích phần trăm tổng doanh thu được chuyển thành lợi nhuận hoạt động.

Các nhà đầu tư, chủ nợ và những chủ nợ khác dựa vào tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu để ra các quyết định cho vay, đầu tư bởi vì chỉ số này cho biết chính xác tỷ lệ tiền mặt hoạt động mà một doanh nghiệp kiếm được trên doanh thu của nó và cung cấp thông tin chi tiết về cổ tức tiềm năng, tiềm năng tái đầu tư và khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Ngoài ra, ROS cho phép một doanh nghiệp tiến hành phân tích xu hướng và so sánh hiệu suất hiệu quả nội bộ theo thời gian. Đồng thời nó cũng hữu ích trong việc so sánh các doanh nghiệp trong cùng một ngành. 

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (Return on sales – ROS)

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu được tính bằng công thức:

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu ngày càng tăng cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang phát triển hiệu quả trong khi tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giảm báo hiệu những rắc rối tài chính có thể sắp xảy ra. 

Tầm quan trọng của tỷ suất lợi nhuận

Tỷ suất lợi nhuậncó một tầm quan trọng khá lớn đối với mỗi doanh nghiệp. Đồng thời nó cũng là căn cứ để mỗi doanh nghiệp đánh giá tình hình và đưa ra giải pháp kinh doanh hiệu quả nhất. Cụ thể:

Đánh giá mức độ sinh lời của một cá nhân hay tổ chức kinh tế

Như đã đề cập tỷ suất lợi nhuận chính là công cụ để đánh giá mức độ sinh lời của một tổ chức kinh tế hoặc cá nhân hiện đang kinh doanh của nhiều lĩnh vực ngành nghề. Tuy nhiên nó sẽ được đo lường và đánh giá dựa trên tổng doanh thu của doanh nghiệp để xét xem lợi nhuận sẽ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng doanh thu. Qua đó đánh giá được mức độ sinh lời cũng như hiệu quả kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp.

Thêm vào đó thì đấy chính là công cụ sử dụng trong các môi trường kinh doanh hiện nay để giúp cho doanh nghiệp có căn cứ xác định mình đang sinh lời hay rơi vào tình trạng lỗ. Qua đó có các chiến lược thay đổi hình thức kinh doanh, chuyển nhượng hay tuyên bố phá sản.

Tiền đề tạo ra các chiến lược, phương án kinh doanh hiệu quả

Đấy chính là nhiệm vụ quan trọng của các nhà quản trị trong việc dẫn dắt và định hướng kinh doanh cho doanh nghiệp. Vậy phải làm như thế nào? Đó là sử dụng công cụ tỷ suất lợi nhuận để xác định trong một giai đoạn xét theo quý hoặc năm đang có lãi hay lỗ. Từ đó tìm kiếm ra nguyên nhân, đưa ra giải pháp ngắn hạn và dài hạn phù hợp nhất. Có thể nói tỷ suất lợi nhuận chính là một phương tiện cần thiết để doanh nghiệp đi đúng hướng.

Khẳng định vị thế của doanh nghiệp trong ngành

Nếu như doanh nghiệp tính tỷ suất lợi nhuận thì cần dựa vào đặc điểm của lĩnh vực và chuyên ngành mà mình đang hoạt động kinh doanh. Có như thế thì mới đảm bảo được mặt bằng chung vì các yếu tố khách quan thường đến một cách ngẫu nhiên, không thể lường trước được.

Việc này sẽ giúp tính được lợi nhuận của doanh nghiệp trên bình quân lợi nhuận của toàn ngành nên chúng sẽ giúp cho doanh nghiệp ngầm khẳng định được vị thế trên thị trường ở lĩnh vực đó. Nếu tỷ suất lợi nhuận cao thì bạn sẽ chiếm thị phần lớn, thế lực mạnh trên thị trường. Đây là điều mong muốn của tất cả các doanh nghiệp.

Tầm quan trọng của tỷ suất lợi nhuận trong doanh nghiệp

Ý nghĩa của tỷ suất lợi nhuận

Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận có thể được sử dụng khá ít trong một số lĩnh vực. Tuy nhiên đối với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp kinh doanh thì đây lại là một công cụ đo lường khả năng sinh lời hiệu quả để từ đó đề xuất ra những chiến lược kinh doanh phù hợp nhất. Đặc biệt tỷ suất lợi nhuận còn cho bạn biết lợi nhuận chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng doanh thu.

• Khi tỷ suất lợi nhuận có giá trị dương thì có nghĩa là doanh nghiệp đang làm ăn kinh doanh có lãi.
• Khi tỷ suất lợi nhuận có giá trị ấm thì điều này có nghĩa là doanh nghiệp đó đang kinh doanh thua lỗ, cần điều chỉnh chiến lược kinh doanh gấp.

Qua đó bạn có thể đánh giá và phân tích được rằng tỷ suất lợi nhuận càng lớn thì có nghĩa là lợi nhuận chiếm càng nhiều trong tổng doanh thu, lãi thu được càng lớn. Tuy nhiên việc phân tích tỷ suất còn phụ thuộc nhiều vào cả đặc điểm kinh doanh của từng ngành nghề cụ thể. Khi các nhà quản trị muốn theo dõi tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp, muốn đưa ra bảng số liệu chính xác nhất thì cần phải so sánh tỷ suất lợi nhuận với tỷ số bình quân trong toàn ngành mà doanh nghiệp hiện đang tham gia. Có như vậy mới đưa ra các chiến lược kinh doanh dài hạn hiệu quả nhất.

Trên đây là một số chia sẻ về tỷ suất lợi nhuận là gì cùng công thức xác định chính xác nhất mà chúng tôi muốn chia sẻ đến với bạn đọc. Mong rằng bài viết đã giúp cho bạn hiểu rõ hơn cũng như biết cách định hướng phát triển cho doanh nghiệp, gặt hái được nhiều thành công. Và với các bạn sinh viên thì giúp họ hiểu rõ hơn về khái niệm này và cách tính chính xác nhất. Xin trân trọng cảm ơn!